Category Biznes

Przedmiotowe rozporządzenie wprowadza zasadę kompensacji transakcji dokonywanych przez podmioty powiązane. Kompensacja może mieć miejsce, jeżeli w transakcji (transakcjach) między podmiotami powiązanymi ustalone zostały warunki mniej korzystne dla jednego z podmiotów od warunków, jakie ustaliłyby podmioty niezależne, a jednocześnie w innej transakcji (transakcjach) między tymi samymi podmiotami określone zostaną warunki bardziej korzystne dla tego podmiotu. Organy podatkowe nie dokonują korekty cen przedmiotu takich transakcji w przypadkach, gdy mniejsze korzyści uzyskane w związku z pierwszą transakcją (transakcjami) są kompensowane większymi korzyściami uzyskanymi w związku z tą inną transakcją (transakcjami). Powyższa kompensata zostanie uznana za zgodną z warunkami rynkowymi, jeżeli takiej kompensaty dokonałyby podmioty niezależne.

Podatkową grupę kapitałową mogą zawiązać jedynie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne. Nie ma przy tym znaczenia, czy w grupie będą same spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo akcyjne, czy spółką dominującą będzie np. spółka akcyjna, a spółkami zależnymi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W przypadku poniesienia straty w roku podatkowym, podatnik ma pra- 8 wo obniżać dochód osiągnięty w kolejnych latach podatkowych o kwoty sumujące się do wysokości tej straty. Obecnie obowiązujące zasady rozliczania strat weszły w życie z dniem 1.1.1999 r. i dotyczą strat poniesionych po 1998 r. Zasady te są nieco odmienne od regulacji dotyczących rozliczania strat poniesionych do końca 1998 r.

Metoda ceny odprzedaży polega na obniżeniu ceny określonej w transakcji danego podmiotu z podmiotem niezależnym, dotyczącej dóbr lub usług nabytych uprzednio przez ten podmiot od podmiotu z nim powiązanego, o marżę ceny odprzedaży. Tak ustalona cena może być uważana za cenę rynkową określoną w transakcji danego podmiotu z podmiotem z nim powiązanym.

Przepisy art. 11 PDOPrU zostały wprowadzone z uwagi 1 na coraz częstszą praktykę przerzucania dochodów pomiędzy podmiotami powiązanymi poprzez stosowanie cen transferowych. Przerzucanie dochodów następuje w ten sposób, że podmioty gospodarcze (powiązane ze sobą) zawierają umowy, w których ceny (wynagrodzenie itd.) znacznie odbiegają od cen (wynagrodzeń) stosowanych w transakcjach tego samego rodzaju pomiędzy podmiotami niepowiązanymi. Celem tych praktyk jest sztuczne kształtowanie dochodów podmiotów uczestniczących w transakcji w celu globalnego zmniejszenia obciążeń podatkowych.

Wyrażenie „kwota wynikająca z umowy” interpretować można w ten sposób, że należy uwzględniać całą kwotę „wynagrodzenia za usługi”, „ceny sprzedaży” za cały okres obowiązywania umowy, a nie za jeden rok podatkowy. W zasadzie nie powinno być problemów z ustaleniem ceny sprzedaży. Dużo większe problemy może przysporzyć ustalenie kwoty wynagrodzenia za usługi, np. czynsz za wynajem, usługi marketingowe itp. w przypadku zawarcia umowy na czas nieokreślony. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera przepisów pozwalających podatnikowi na rozstrzygnięcie kwestii, czy zawarta przez niego umowa na czas nieokreślony podlega obowiązkowi sporządzenia dokumentacji z uwagi na kryterium wysokości kwoty wynikającej z umowy. W przypadku umów o świadczenie usług zawartych na czas określony zlicza się wszystkie świadczenia należne za cały czas trwania umowy, uzyskując w ten sposób „kwotę wynikającą z umowy”. Pewne wątpliwości odnoszące się do powstania albo niepowstania obowiązku sporządzania dokumentacji transakcji można rozstrzygnąć po zastosowaniu kryterium tzw. rzeczywiście zapłaconej kwoty. Należy jednak pamiętać, że jest to całkowicie niezależne kryterium i że możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której na podatniku ciążyć będzie przedmiotowy obowiązek z uwagi na wysokość kwoty wynikającej z umowy, a nie z uwagi na rzeczywiście zapłaconą łączną kwotę wymagalnych w roku podatkowym świadczeń.

„Zaliczenie danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów warunkuje cel, jakiemu służyło poniesienie kosztów. Nie każdy rodzaj poniesionych wydatków pozwala na ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów. Wydatki musząbyć poniesione w celu, którym jest uzyskanie przychodów. Oznacza to, że określony wydatek powinien okazać się dla uzyskania przychodów niezbędny, a przynajmniej pożyteczny w sensie potencjalnej możliwości (wpływu) na wygenerowanie przychodów. Wykładnia gramatyczna art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 PDOPrU wskazuje, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich (niewyłączonych w katalogu art. 16 PDOPrU) kosztów, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, oraz że ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów”, (z uzasadnienia wyroku NSA z 29.1.1999 r., I SA/Gd 91/97, LEX 38663, por. wyrok NSA z 29.11.1994 r„ SA/Wr 1242/94, ONSA 1996/1/11, wyrok NSA z 18.5.1995 r., SA/Kr 1768/94, POP 1998/1/16, wyrok NSA z 18.5.1995 r. z 11.6.1996 r„ SA/Sz 3298/95, LEX 27173).

Obowiązujący do końca 2000 r. KH przewidywał instytucję agio 12 emisyjnego jedynie w przypadku spółek akcyjnych, stanowiąc, że do kapitału zapasowego należy przelać nadwyżki osiągnięte przy wydaniu akcji powyżej ich wartości nominalnej (a pozostałe po pokryciu kosztów wydania akcji). Od 1.1.2001 r. – od momentu wejścia w życie KSH, również wspólnicy mogą obejmować udziały w spółkach z o.o. po wartości wyższej niż nominalna. Powstała z tego tytułu nadwyżka (tzw. agio) jest obligatoryjnie przekazywana na kapitał zapasowy (art. 154 § 3 KSH). Nie zalicza się jej do kapitału zakładowego. Ustawodawca nie dostosował jednakże przepisów podatkowych do zmian zaistniałych w prawie handlowym w efekcie czego do końca 2002 r. agio powstałe w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stanowiło przychód spółki podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, podczas gdy agio emisyjne w spółce akcyjnej było wyłączone z przychodów podatkowych na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 11 PDOPrU w jej poprzednim brzmieniu.

Artykuł 3 ust. 1 pkt 9 RachU definiuje rok obrotowy jako rok kalenda- 6 rzowy lub inny okres trwający dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również dla celów podatkowych. Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniami finansowymi za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 miesięcy.

Stosowane przez PDOPrU pojęcie „przedsiębior- 4 stwo” oznacza przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Pod tym pojęciem art. 551 KC rozumie zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Rozporządzenie zawiera negatywną definicję podmiotów niezależnych. Podmiotami niezależnymi są podmioty, między którymi nie występują związki określone w ustawach o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych.

W aspekcie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych kapitalizacja odsetek od kredytów i pożyczek oznacza ich zapłacenie. A zatem wartość skapitalizowanych odsetek od kredytów i pożyczek, zaciągniętych w dewizach podlega przeliczeniu, w dacie ich kapitalizacji, na złote według kursu sprzedaży walut ustalonego przez bank dewizowy, z którego usług korzystał ponoszący koszt’’, (pismo MF z 23.12.1997 r„ PO 3/7158-722-761/HS/97, S.Podat. 1999/5/15).