Dokonywanie oceny porównywalności podmiotów dokonujących transakcji na danym rynku wymaga uwzględnienia funkcji, jakie wykonują dane podmioty w porównywanych transakcjach, oraz stosowanej strategii gospodarczej.
Analiza funkcji podmiotów uczestniczących w transakcji powinna określać, którzy z uczestników transakcji wykonują funkcje ekonomicznie ważne, tj. takie, które są najistotniejsze dla tworzenia wartości i zysków powstających w wyniku transakcji. Przy dokonywaniu takiej analizy uwzględnić należy w szczególności:
– 1) podział ryzyka gospodarczego i odpowiedzialności stron transakcji,
– 2) rozmiar zaangażowanych środków, maszyn i urządzeń,
– 3) wartość zaangażowanych dóbr niematerialnych.
– W zakres ww. strategii gospodarczej wchodzi w szczególności:
– 1) stosowanie cen promocyjnych przy wchodzeniu na dany rynek,
– 2) czasowa obniżka zysków w zamian za wyższe zyski długoterminowe,
– 3) ponoszenie przez pewien okres wyższych kosztów w celu utrzymania się na rynku lub zdobycia nowego.
Uwzględnienie deklarowanej strategii gospodarczej nie nastąpi w przypadku, gdy późniejsze działania podatnika nie potwierdzają jej realizacji, chyba że brak realizacji tej strategii wynika z przyczyn niezależnych od podatnika, których nie mógł on przewidzieć, przyjmując daną strategię.
Przy badaniu porównywalności transakcji dokonywanych na różnych 22 rynkach należy uwzględnić warunki panujące na porównywanych rynkach w takim stopniu, w jakim warunki te mają wpływ na ceny w transakcjach zawieranych na tych rynkach. Zaliczyć do nich należy w szczególności:
– 1) wielkość i położenie danego rynku,
– 2) stosunek podaży do popytu na dane dobra lub usługi, siłę nabywczą konsumentów oraz stopień konkurencji,
– 3) istotę i zakres rządowej regulacji rynku oraz stopień ryzyka prowadzenia działalności na danym rynku,
– 4) poziom kosztów produkcji i transportu.
Uzgodnienie warunków transakcji
Na cenę rynkową przedmiotu transakcji mogą mieć wpływ uzgodnione warunki transakcji. Do warunków transakcji mogących mieć wpływ na cenę rynkową przedmiotów porównywanych transakcji zaliczyć można w szczególności:
– 1) terminy, warunki i formy płatności,
– 2) okres, w jakim realizowana jest transakcja,
– 3) terminowość realizacji transakcji,
– 4) zabezpieczenia realizacji transakcji.
Zgodnie z wytycznymi OECD zachowanie ww. kryteriów porównywalności transakcji jest ważne w przypadku wszystkich wymienionych metod szacowania dochodu podmiotów powiązanych, których konstrukcja polega na zastosowaniu porównania cen czy marż. Jednakże w zależności od rodzaju metody zmienia się zakres tolerancji, co do akceptowalnych różnic pomiędzy porównywanymi transakcjami. W przypadku metody porównywalnej ceny niekontrolowanej przedmiotem porównania jest miara najdokładniejsza, bowiem bezpośrednio jest to cena przedmiotu transakcji. Dlatego też w tym przypadku spełnione muszą być praktycznie wszystkie wymienione powyżej warunki porównywalności, włączając w to przede wszystkim cechy samego przedmiotu transakcji (cechy fizyczne, np. kolor, kształt, jego jakość, itd.). Ponieważ w praktyce trudno jest znaleźć transakcje spełniające tak wymagające kryteria, stąd częściej stosowanymi metodami są te, które opierają się na mniej dokładnej niż cena mierze, a mianowicie na porównaniu marży zysku brutto (chodzi o marżę zysku nie- uwzględniającą kosztów ogólnych zarządu). Metodami tymi są metoda ceny odprzedaży oraz rozsądnej marży. W przypadku tych dwóch metod, nie jest tak istotne spełnienie wszystkich warunków porównywalności produktu, ponieważ niewielkie różnice w produkcie nie będą miały takiego wpływu na osiąganą marżę brutto jak na cenę. Jeżeli zaś porównanie marż brutto również okazuje się niemożliwe stosuje się metodę, która zakłada porównanie marż netto (czyli marż uwzględniających koszty ogólne zarządu), czyli tzw. metodę marży transakcyjnej netto, o której mowa poniżej. Metoda ta jest jeszcze bardziej tolerancyjna niż metody oparte na porównaniu marż brutto, bowiem pozwala na pominięcie nie tylko różnic w produktach, ale także różnic w funkcjach pełnionych przez strony transakcji, które odzwierciedlone są w odchyleniach marż brutto, natomiast nie mają znaczącego wpływu na marże netto realizowaną na transakcji'.
Leave a reply