Transakcje z podmiotami powiązanymi

Obowiązek sporządzania dokumentacji powstaje w dwóch sytuacjach. 3 Pierwsza dotyczy transakcji pomiędzy podatnikiem a podmiotami z nim powiązanymi, w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 (dalej zwanymi podmiotami powiązanymi). Druga dotyczy wszelkich transakcji, w związku z którymi zapłata należności (z nich wynikających) dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (w dalszej części komentarza takie terytorium lub kraj nazywany jest rajem podatkowym).

Sporządzanie dokumentacji transakcji dokonywanych pomiędzy podatnikiem a podmiotami powiązanymi nie jest uzależnione od tego, czy w związku z dokonaniem transakcji nastąpił faktyczny transfer dochodu pomiędzy jej uczestnikami. W tym przypadku nie ma również znaczenia, czy zapłata należności wynikających z takiej transakcji dokonana została na rzecz podmiotu pochodzącego z raju podatkowego.

Obowiązek sporządzania dokumentacji transakcji nie jest jednak bezwzględny w każdym przypadku. Obowiązek ten obejmuje jedną transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

– 1) 100 000 euro – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo

– 2) 30 000 euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

– 3) 50 000 euro – w pozostałych przypadkach.

W tym miejscu nasuwa się wątpliwość, w jaki sposób należy interpretować pojęcie „wartość transakcji”. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje tego pojęcia. Z przepisów nie wynika czy wartość transakcji pokrywa się z „łączną kwotą wynikającą z umowy lub rzeczywiście zapłaconą w roku podatkowym łączną kwotą wymagalnych w tym roku świadczeń”. Wydaje się, że łączna kwota wynikająca z umowy może stanowić wartość transakcji, o ile możliwe jest jej ustalenie. Zwykle będzie to możliwe przy umowie sprzedaży albo najmu (dzierżawy, leasingu) na czas określony. W przypadku umów zawartych na czas nieokreślony wartość transakcji powinna być określana jako łączna kwota zapłacona lub należna za otrzymane świadczenia w okresie obowiązywania umowy. W tym przypadku nie uwzględnia się kwot należnych za przyszłe okresy.