Podatek dochodowy od osób prawnych jest podatkiem bezpośrednim, który ciąży na podatnikach uzyskujących przychód w postaci przysporzenia majątkowego powodującego przyrost ich aktywów lub zmniejszenie ich zobowiązań. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa tej osoby prawnej. Dlatego o zakwalifikowaniu przysporzenia jako przychodu podatkowego nie decyduje to, iż nie znalazło się ono w katalogu wartości niezaliczonych przez ustawodawcę do przychodów podatkowych (art. 12 ust. 4 PDOPrU), ale to, że jest ono wartością przez podatnika „otrzymaną” w rozumieniu art. 12 ust. 1 PDOPrU. Jak orzekł NSA w wyroku z 14.5.1998 r. (SA/Sz 1305/97, LEX 35950):
„z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem – jako źródłem dochodu – jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Otrzymanymi pieniędzmi lub wartościami pieniężnymi są zatem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc takie którymi może on rozporządzać jak własnymi”.
Wyjątek od opisanego powyżej wymogu definitywnego charakteru wartości kwalifikowanych jako przychód podatnika, stanowią przysporzenia majątkowe uzyskane w związku z prowadzeniem przez podatnika działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej. Wartości takie stanowią przychód podatnika wówczas, kiedy stają się należne (o czym mowa szerzej w dalszej części komentarza).
Leave a reply