Podmioty obowiązane do sporządzania dokumentacji podatkowej

Obowiązek sporządzania dokumentacji dotyczy podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Zgodnie z art. 1 PDOPrU, podatnikiem przedmiotowego podatku są osoby prawne, spółki kapitałowe w organizacji, jak również jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych, komandytowo-akcyjnych. Podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych jest również podatkowa grupa kapitałowa. Jednakże należy mieć na uwadze, że w obrocie gospodarczym nie występuje podatkowa grupa kapitałowa jako taka (nie ma przecież osobowości prawnej), ale poszczególne spółki wchodzące w skład tej grupy. W takim przypadku nie można wymagać od niej sporządzania przedmiotowej dokumentacji. Jednakże przepisy art. 9a ust. 1 w powiązaniu z art. 11 ust. 8 PDOPrU stanowią, iż obowiązek dokumentacyjny nie dotyczy też spółek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej, w zakresie transakcji dokonywanych wewnątrz grupy. Zgodnie bowiem z pierwszym z powołanych przepisów, obowiązek dokumentacyjny ma zastosowanie do podatników dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 4. Natomiast art. 11 ust. 8 PDOPrU stanowi, iż postanowienia art. 11 ust. 4 nie mają zastosowania do świadczeń dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową. Jednakże spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej zobowiązane będą do sporządzania dokumentacji transakcji, o ile dokonują ich z podmiotami powiązanymi spoza grupy i spełnione są inne warunki. W szczególności, w przypadku transakcji pomiędzy spółką należącą do podatkowej grupy kapitałowej a innym podmiotem nie- tworzącym tej grupy, konieczne będzie sporządzenie dokumentacji, jeżeli będziemy mieli do czynienia z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 PDOPrU. Jeżeli nastąpi transfer dochodów pomiędzy ww. podmiotami (spółką z podatkowej grupy kapitałowej a podmiotem do niej nienależącym), wówczas nastąpi naruszenie warunków utrzymania statusu podatkowej grupy kapitałowej i w konsekwencji koniec roku podatkowego grupy. Oprócz tego organy podatkowe dokonają szacowania dochodów, a w przypadku braku dokumentacji sporządzonej według wymagań określonych w art. 9a, opodatkują różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określoną przez te organy stawką podatku dochodowego w wysokości 50%.

Przepisy nakładają obowiązek sporządzenia dokumentacji na każdą stronę transakcji, jeżeli tylko jest ona podatnikiem podatku dochodowego. W przypadku transakcji sprzedaży obowiązek sporządzenia dokumentacji ciąży na sprzedawcy i kupującym, a w przypadku świadczenia usług powyższy obowiązek ciąży na usługodawcy i usługobiorcy.