Likwidacja osób prawnych

Dochód z udziału w zyskach osób prawnych stanowi tak że wartość majątku otrzymanego przez członków spółdzielni, wspólników i akcjonariuszy po likwidacji osoby prawnej. Przyczyny likwidacji mogą być odmienne w zależności od rodzaju osoby prawnej. Przyczynami przejścia spółdzielni w stan likwidacji, zgodnie z brzmieniem art. 113 § 1 PrSpółdz, mogą być:

– upływ okresu, na który zgodnie ze statutem utworzono spółdzielnię,

– zmniejszenie liczby członków poniżej wskazanej w statucie lub w ustawie, jeżeli spółdzielnia w terminie roku nie zwiększy liczby członków do wymaganej wielkości,

– podjęcie zgodnych uchwał walnych zgromadzeń zapadłych większością 3/4 głosów na dwóch kolejno po sobie następujących walnych zgromadzeniach, w odstępie co najmniej dwóch tygodni.

Likwidację spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej przeprowadza się jako etap poprzedzający rozwiązanie tych spółek. Zgodnie z brzmieniem art. 270 KSH (do 31.12.2000 r. art. 262 KH) oraz art. 459 KSH (do 31.12.2000 r. art. 444 KH), rozwiązanie spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej powodują:

– przyczyny przewidziane w umowie spółki (statucie),

– uchwała walnego zgromadzenia, zaprotokołowana notarialnie, o rozwiązaniu spółki,

– ogłoszenie upadłości spółki,

– inne przyczyny przewidziane prawem.

Likwidację osób prawnych przeprowadza powołany w tym celu likwidator. O otwarciu likwidacji informuje się, wzywając jednocześnie wierzycieli do zgłaszania swych roszczeń, w piśmie przeznaczonym do publikacji wymaganych prawem ogłoszeń. W przypadku spółdzielni jest to Monitor Spółdzielczy, zaś w przypadku spółek kapitałowych – MSG. Zadaniem likwidatora jest zakończenie interesów spółdzielni/spółki, ściągnięcie wierzytelności i wypełnienie jej zobowiązań. Pozostały po tych czynnościach majątek jest wydawany w gotówce lub w naturze udziałowcom osoby prawnej. Majątek otrzymywany w naturze należy wycenić według jego wartości rynkowej, tj. wartości przyjętej na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w dniu osiągnięcia przychodu w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia. Majątek ten (zarówno w gotówce, jak i w naturze), jako dochód z udziału w zyskach osób prawnych, opodatkowany jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%. Jednakże z opodatkowania wyłącza się tę część majątku, która odpowiada poniesionym przez podatnika wydatkom na nabycie lub objęcie udziałów osoby prawnej lub wkładów w spółdzielni, a także kosztom zwróconych udziałowcom/akcjonariu- szom dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami (art. 12 ust. 4 pkt 3 PDOPrU). Zasady ustalania kosztów nabycia udziałów/akcji w spółkach kapitałowych zostały przedstawione w części dotyczącej opodatkowania dochodów z umorzenia udziałów/akcji.