Oddziały osoby prawnej

Nie są podatnikami oddziały osoby prawnej oraz spółki wymienione 9 w art. 1 ust. 2 PDOPrU. Osoba prawna będąca przedsiębiorcą może tworzyć oddziały, którymi są, zgodnie z art. 4 pkt 6 PrGosp, wyodrębnione i samodzielne organizacyj- nie części działalności gospodarczej wykonywane przez przedsiębiorcę poza głównym miejscem wykonywania działalności (zakładem głównym). Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców ma obowiązek zarejestrowania w tym rejestrze również wszystkich swoich oddziałów. Oddział podatnika-osoby prawnej nie jest jednak podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Jest on, co prawda, jednostką organizacyjną, ale stanowi tylko swego rodzaju część składową tej osoby prawnej. PDOPrU nie przewiduje możliwości zarejestrowania oddziału jako odrębnego podatnika. Brak podmiotowości podatkowej oddziału wynika również pośrednio z art. 28 ust. 1 PDOPrU, zgodnie z którym podatnicy posiadający zakłady (oddziały) położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż właściwa dla ich siedziby, są obowiązani składać do urzędu skarbowego w terminie wpłat zaliczek miesięcznych w przypadku dokonywania tych wpłat w uproszczonej formie lub załączać do deklaracji oraz zeznania o wysokości dochodu (straty) informacje, sporządzone zgodnie z odrębnymi przepisami, w celu ustalenia dochodów z tytułu udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpłatach z podatku dochodowego od osób prawnych.

Również w piśmiennictwie nie jest kwestionowane, że oddział nie jest podatnikiem. Osoba prawna, bez względu na liczbę i wielkość posiadanych oddziałów, zawsze rozlicza się jako jeden podatnik podatku dochodowego od osób prawnych (patrz M. Renłflejsz, Oddział spółki z o.o. i spółki akcyjnej w prawie podatkowym, PP 1999/4). Odmiennie została uregulowana sytuacja prawna oddziału w VATU, ponieważ art. 5 ust. 2 tej ustawy stanowi, że za zgodą właściwego organu podatkowego podatnikami mogą być również zakłady (oddziały) osoby prawnej wykonujące czynności, o których mowa w art. 2 VATU, pod warunkiem jednak, że samodzielnie sporządzają bilans.

Ustawodawca wyraźnie wyłącza z grupy podatników podatku dochodowego od osób prawnych spółki niemające osobowości prawnej, a więc spółki: cywilne, jawne, partnerskie, komandytowe i komandytowo-akcyjne.