Przepisy dotyczące umarzania akcji w spółce akcyjnej

Takie stanowisko zajęło również MF w piśmie z 7.3.2002 r., PB 4/BA-8214-34-15/02 (Biul.Skarb. 2002/2/15), uznając jednocześnie za nieaktualne wyjaśnienia zawarte w piśmie z 31.8.1999 r., PB 4/BA-802-977-lll/99/a (Biul.Skarb. 1999/5). We wspomnianym piśmie z 31.8.1999 r. MF wyraziło pogląd, iż:

„kwoty wydatkowane na nabycie przez spółką własnych akcji bez obniżania kapitału zakładowego (buy-back) stanowią dla udziałowców, którzy pozostali w spółce, dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochód ten należy ustalić w wysokości kwoty wydatkowanej na nabycie akcji proporcjonalnie przypadającej na każdą akcją pozostałą po umorzeniu skupionych akcji”.

W wyniku wejścia w życie KSH przepisy dotyczące umarzania akcji w spółce akcyjnej zostały uregulowane w art. 359-361. W myśl zaś art. 360 § 1 KSH w przypadku umorzenia akcji obligatoryjne jest obecnie obniżenie kapitału zakładowego, niezależnie od rodzaju umorzenia (dobrowolne, przymusowe, warunkowe). Zasady umarzania udziałów w spółce z o.o. zawarte są w art. 199 KSH i przewidują możliwość umorzenia udziałów bez obniżania kapitału zakładowego. Udział może być umorzony jedynie po uzyskaniu wpisu spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Umorzenie może być przeprowadzone za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę-jest to tzw. umorzenie dobrowolne: bez zgody wspólnika – tzw. umorzenie przymusowe. Udział może być również umorzony w razie ziszczenia się określonego zdarzenia (umorzenie warunkowe).

„ Oceniając skutki podatkowe umorzenia udziałów w spółce z o.o. na gruncie przepisów KSH stwierdzić należy, iż w przypadku umorzenia przymusowego do umorzenia udziału dochodzi w sposób bezpośredni w wyniku podjęcia przez zgromadzenie wspólników uchwały o umorzeniu udziałów. Również w sposób bezpośredni dochodzi do umorzenia w sytuacji umorzenia warunkowego, z tym że nie następuje to w wyniku podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników, ale w związku ze ziszczeniem się określonego zdarzenia. W obu tych stanach faktycznych udziałowcy, których udziały zostają umorzone, uzyskują dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych”', o którym mowa w art. 10 ust. 1 PDOPrU, z uwzględnieniem art. 12 ust. 4 pkt 3 tej ustawy.