Uzyskanie przychodu z nieodpłatnego świadczenia

Uzyskanie przychodu z nieodpłatnego świadczenia może nastąpić również wskutek zaciągnięcia nieoprocentowanej pożyczki. Umowa pożyczki, na mocy której pożyczkobiorca nie zobowiązał się do zapłaty pożyczkodawcy (bankowi) wynagrodzenia (np. w postaci odsetek), może być uznana za źródło nieodpłatnego świadczenia. Uznaje się wówczas, że uzyskany przychód wynosi równowartość kwoty odsetek, jakie pożyczkobiorca musiałby uiszczać w wyniku zawarcia analogicznych umów pożyczki na rynku pieniężnym1.

W praktyce dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenie może zostać uznane każde zdarzenie prawne lub gospodarcze w stosunkach między osobami prawnymi, którego następstwem jest uzyskanie przez beneficjenta przysporzenia majątkowego o charakterze nieodpłatnym. Przykładowo, takim zdarzeniem jest pozostawienie w spółce kapitałowej wypracowanego zysku (dywidendy) przeznaczonego do podziału na mocy uchwały zgromadzenia wspólników i nieprzekazanie go udziałowcom spółki2. Takie zachowanie skutkuje powstaniem po stronie spółki przysporzenia majątkowego w wysokości odsetek, jakie spółka musiałaby zapłacić od kredytu w wysokości zatrzymanej kwoty zysku. W takim przypadku nastąpiłoby bowiem nieodpłatne użyczenie spółce kapitału, zaś wartość tego przyspowalnego zgromadzenia wspólników spółki kapitałowej, a niewypłacona im, jest dla spółki nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Od takiego świadczenia należy się podatek także wówczas, gdy spółka oddała później dywidendę wspólnikom z ustawowymi odsetkami za zwłokę. Ich wypłata nie czyni świadczenia odpłatnym” rżenia należy oceniać zgodnie z ceną, jaką musiałaby zapłacić spółka, gdyby chciała pozyskać taki kapitał na rynku na podobnych warunkach.